Nói về nhà ở theo quan điểm phong thủy của cổ nhân thì phong thủy chủ yếu lấy nước (thủy) làm đại cục. Trong Tả Ao địa lý toàn thư có viết: “Tầm Long nhận thủy làm thầy”, tức là lấy thủy (nước) làm trọng khi lấy huyệt vị.
Thủy là yếu tố cốt lõi dù trong dương trạch hay âm phần
Thực tế cũng cho thấy, thủy là yếu tố cốt lõi dù trong dương trạch hay âm phần, tức là chỗ ở phải gần nguồn nước. Bên cạnh yếu tố quan trọng nhất là nguồn nước thì gia chủ cũng nên chọn nơi ở có nhiều người sinh sống.
Vậy tại sao thủy lại là yếu tố quan trọng nhất?
Bởi theo quan niệm của người xưa thì vùng đất nào có nước sẽ có tài. Đúng thật như vậy, bởi thường ở đâu có sông là sẽ có chợ. Người Trung Hoa xưa cũng nói: “Nhất cận thị, nhị cận giang”- có nghĩa là nhất gần chợ, nhì gần sông. Bởi vùng đất gần sông là đất có vượng khí, sinh khí, hay còn được gọi là sinh địa.
Trong phong thủy, đất được chia làm 3 loại:
Thắng địa, sinh địa và tuyệt địa. Thắng địa là chỉ những khu đất màu mỡ, đẹp trù phú, che chở được cho con người, có đủ độ phì nhiêu để ngũ cốc tốt tươi, giúp gia súc sinh sôi. Để từ đất sinh địa chuyển thành đất thắng địa thì ngoài việc phụ thuộc vào tạo tác của thiên nhiên thì con người cũng là nhân tố tác động trực tiếp đến nó.
Từ đất ta lại luận tiếp về phương hướng:
Theo phong thủy hiện đại thì có nhiều người thường chọn đất theo hướng phong thủy. Trong đó, hướng được cho là đại lợi là hướng Đông nam. Tuy nhiên, lại có nhiều quan điểm khác cho rằng chính Đông mới là hướng tốt nhất. Vì đây là hướng có nhiều dương khí, nhật tinh chiếu cao nhất (từ 7-9 giờ sáng). Ngoài ra, những người sống trong ngôi nhà mở cửa hướng chính đông thường sẽ ít bị bệnh tật.
Hướng tây bắc là hướng ít thuận lợi nhất và cũng ít người chọn nhất. Nhưng trong cuộc sống hiện đại, mỗi hướng đều có lợi thế riêng khi con người có thể chủ động ứng biến với thiên nhiên.
Vì vậy, dù nhà ở hướng nào thì gia chủ cũng có những cách hóa giải các bất ổn để cuộc sống tốt hơn. Cụ thể, có thể tăng dương giảm âm bằng ánh sáng, điều chỉnh bằng hướng bếp, hay giảm dương (hướng tây) bằng lam, cây xanh…
